Kiedy kwitną pierwsze tulipany?

Wiosenne odmiany tulipanów

Najwcześniej zakwitają "dzikusy" stworzone przez naturę: tulipan Kaufmanna, zaraz po nim ruszają tulipany Fostera, potem Greiga. Choć zazwyczaj małe, zachwycają dużymi kwiatami o jaskrawych kolorach. Ale mają również wadę – niechętnie się rozmnażają i trudno je zdobyć. Dlatego pojawiły się odmiany tylko nieznacznie zmienione. Te możemy sobie kupić do ogrodu. I jedne, i drugie to tak zwane tulipany botaniczne. W sumie jest ich około 100 gatunków oraz mnóstwo odmian.

W moim ogrodzie zakwitają w marcu razem z krokusami – jeśli leży jeszcze śnieg, wygląda to zaskakująco. Dorastają do 15-30 cm, choć od czasu do czasu jeden czy drugi się wychyli i dojdzie do ponad pół metra. Zwykle rosną w kępkach i nie trzeba ich co roku wykopywać.

Wiosenne tulipany – kiedy zakwitają kolorowe piękności?

Tulipany Kaufmanna (Tulipa kaufmanniana) to karzełki z dużymi kwiatami wielkości połowy łodygi. Dzięki tej roślinie do historii przeszedł Konstantin Pietrowicz Kaufmann, gubernator Turkiestanu – to w jego kraju (dzisiejszy Kazachstan) rosły ich całe łany. Te dzikie są kremowe, ale do ogrodów trafiają odmiany bardziej kolorowe: ceglasta ‘Fashion’, biało-czerwona ‘Sweet Lady’, łososiowy ‘Shakespeare’ czy biały ‘Concerto’.

Na przełomie marca i kwietnia zakwitają tulipany Fostera (Tulipa fosteriana). Są wyższe (półmetrowe), mają kwiaty jak pucharki, a ich liście zwisają albo ścielą się po ziemi. Ogrodnicy marzą zwykle o szkarłatnym ‘Red Emperor’ i czerwono-żółtym ‘Juanie’. Magicznie wygląda też ‘Zombie’.

W końcu ostatni z botanicznej trójcy – tulipan Greiga (Tulipa greigii). Kwitnie w pierwszej połowie kwietnia, ma zielonożółtą nasadę płatków, pofałdowane liście w ciemnopurpurowe prążki. Wśród nich największą popularnością cieszy się szkarłatny ‘Red Riding Hood’, czyli Czerwony Kapturek. Hodowcy zrobili też ukłon w stronę Polski – żółtą odmianę z różowymi smużkami nazwali ‘Chopin’. W sklepach pojawiają się też inne gatunki. Są to m.in. tulipan mały (T. humilis) inaczej Auchera (T. aucheriana ), późny (T. tarda) czy Bakera (T. bakeri).

> Zobacz także: Wiosna nad stawem – ogród pełen tulipanów <

Kiedy sadzimy tulipany?

Botaniczne tulipany sadzimy na przełomie września i października. Rośliny lubią słońce i ziemię łatwo przepuszczającą wodę. Gdy przekwitną, usuńmy główki, aby nie zawiązały się nasiona, pozostawmy jednak liście, dopóki nie zżółkną. Dzięki temu za rok kwiaty będą dorodniejsze. Warto też raz do roku, wiosną, zasilić rośliny nawozem. Te małe tulipany najbardziej nadają się na rabaty, skalniaki i do skrzynek. No i przede wszystkim sprawią, że już w marcu poczujemy pełnię wiosny!

Łąki tulipanów w Polsce

W naturze łąki czerwonych kwiatów zobaczymy na stepach Kazachstanu, a kremowych – w górach Iranu. Wygląda to nieprawdopodobnie, zwłaszcza gdy rozchylą się kielichy. Dzięki odmianom botanicznym poletko tulipanów możemy podziwiać także we własnym ogrodzie.

Tulipany występują głównie w Azji, rzadziej na południu Europy i północy Afryki. Ale jest tulipan, który zadomowił się w naszym kraju (głównie na południowym zachodzie). To tulipan dziki (T. sylvestris), gatunek o intensywnie żółtych kwiatach. Bywa też uprawiany w ogrodach.

Uroda tulipanów dzięki... wirusom

Najsłynniejszym tulipanem w dziejach był ‘Semper Augustus’. Kiedy w XVII wieku jego cebulki trafiły do Holandii, jedna kosztowała nawet równowartość domu! Ten tulipan w biało-czerwone prążki zawdzięczał urodę… wirusowi przenoszonemu przez mszyce. „Chory” kwiat wyglądał zjawiskowo. Niestety, wirus ten przy okazji osłabiał cebulki i każde następne pokolenie było coraz bardziej rachityczne. Ponieważ tak trudno było tę odmianę rozmnożyć, bezpowrotnie zniknęła.

Dziś Semper Augustus znamy tylko z obrazów, chociażby Jana Brueghla „Kwiaty i owoce”. Malował je też często Flamand Ambrosius Bosschaert – ludzi nie było stać na drogie żywe tulipany, zamawiali więc ich portrety. Ten drogocenny kwiat zainspirował polskich architektów, którzy zaprojektowali most na rzece Amstel w Amsterdamie – Virgin Solaris. Przypomina kształtem i kolorem płatek Semper Augustus.

> Zobacz także: Pierwsze wiosenne kwiaty w ogrodzie <

Tekst: Anna Karska
Zdjęcia: Anna Słomczyńska, Shutterstock