Rabaty przed domem – jak zaprojektować i czym obsadzić, by cieszyły oko cały rok?

Jak zaplanować rabatę przed domem – od czego zacząć?

Planowanie rabaty warto rozpocząć od dokładnej analizy miejsca i jego parametrów, w tym: ile słońca dociera tam w ciągu dnia (liczba godzin pełnego nasłonecznienia i w jakich godzinach miejsce jest oświetlone słońcem), jaki mamy rodzaj gleby oraz jej pH, czy teren jest suchy, czy może wilgotny. Rabata od południa będzie zupełnie inna niż ta od północy.

Kolejny krok to określenie stylu rabaty, jaki najbardziej nam się podoba i który będzie pasował do reszty ogrodu oraz domu – naturalistyczny, nowoczesny, rustykalny… rabata preriowa, a może np. cała niebieska? Z wyglądem rabaty powinien współgrać styl budynków i ogrodzenia, szczególnie jeśli będzie to rabata założona tuż przy nim. Jeśli ogrodzenie jest nieatrakcyjne, albo chcemy zasłonić rabatą widok za ogrodzeniem, być może warto będzie wybrać wysokie rośliny, które spełnią to zadanie.

Nie zapominajmy też o funkcjonalności – rabata przy podjeździe powinna być niska, by nie zasłaniać widoku, a rośliny przy wejściu nie mogą przeszkadzać w poruszaniu się.
 

Co posadzić przy ścianach, a co przed wejściem do domu?

Przy ścianach najlepiej sprawdzają się rośliny o wyższym pokroju – krzewy, trawy ozdobne i większe kwitnące byliny. Warto jednak zostawić minimum 50 cm odstępu od ściany, by zapewnić cyrkulację powietrza i dostęp do elewacji w razie potrzeby jej konserwacji. Rośliny rosnące przy ścianie mogą nam zaglądać w okna (np. malwy lub ostróżki), ale z praktycznego punktu widzenia dobrze, żeby nie zasłaniały całego widoku (chyba że zależy nam na cieniu).

Rośliny przed wejściem do domu powinny być niskie i efektowne – tu liczy się estetyka i schludność. Doskonale sprawdzają się symetryczne nasadzenia, np. po obu stronach drzwi – kuliste bukszpany, lawenda czy hortensje bukietowe. Ale atrakcyjny wygląd roślin to nie wszystko – pamiętajmy też o zapachu!

Pachnące kwiaty posadzone przed wejściem dodadzą nasadzeniom zupełnie innego wymiaru. Jest mnóstwo roślin o wonnych kwiatach – karłowaty jaśminowiec, lilak Meyera, lilia drzewiasta, angielskie róże, a nawet niskie konwalie majowe będą pachnącym dodatkiem do rabaty.

Jakie rośliny wybrać na rabatę przed domem?

Rośliny powinny być dobrane do warunków stanowiskowych, ale też komponować się ze sobą kolorystycznie i strukturalnie. Dobrze sprawdza się układ warstwowy: z tyłu sadzimy wyższe krzewy lub trawy, w środku średnio wysokie byliny, a z przodu niskie rośliny zadarniające – o ile rabata będzie oglądana tylko z jednej strony (od przodu). W przypadku rabaty założonej pośrodku trawnika przed domem lub w pasie pomiędzy chodnikiem a podjazdem, najwyższe rośliny powinny rosnąć pośrodku.

Warto postawić na gatunki odporne, długowieczne i stosunkowo mało wymagające, a przy tym długo i obficie kwitnące. Oto kilka sprawdzonych propozycji:

• Tawuły: japońska, szara, van Houtte’a, wierzbolistna – gęste krzewy o różnej wysokości, kolorze kwiatów i ulistnieniu

• Bodziszki – odporne byliny na słońce i do cienia, często kwitną całe lato

• Jeżówki, liliowce, rudbekie – długo kwitnące letnie byliny o kwiatach w wielu kolorach

• Szałwie, lawenda, kocimiętka – niskie rośliny przyciągające owady zapylające

• Rozplenica japońska, śmiałek darniowy, kostrzewa sina – średnio wysokie trawy ozdobne o pięknym pokroju
   

Jak blisko domu można sadzić krzewy? I jakie krzewy ozdobne posadzić przed domem?

Krzewy sadzimy zazwyczaj minimum 50–100 cm od ściany budynku, w zależności od ich siły wzrostu. Większe krzewy, jak jaśminowce, lilaki czy kaliny, potrzebują więcej przestrzeni – posadzone zbyt blisko domu będą się deformować i ograniczą dostęp do elewacji.
 

Najlepsze krzewy ozdobne przed dom to:

• Hortensje bukietowe i hortensje ogrodowe – kwitną długo, nie wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych

• Berberysy – mają barwne liście przez cały sezon i ozdobne, jadalne owoce

• Derenie – ich główną ozdobą są kolorowe pędy, które wyglądają atrakcyjnie nawet w zimie

• Kuliste lub stożkowe iglaki – dają rabatom struktury przez cały rok i nie trzeba ich przycinać

• Różaneczniki, laurowiśnie i ostrokrzewy – mają zimozielone liście, kolorowe kwiaty (różanecznik), barwne owoce (ostrokrzew) lub pięknie pachną w czasie kwitnienia (laurowiśnia)
   

Przeczytaj też: Kwiaty na skalniak – jakie wybrać, by stworzyć piękny ogród skalny? Oto polecane gatunki!

Jakie kwiaty najlepiej posadzić przed domem i przed drzwiami wejściowymi?

W pobliżu wejścia najlepiej wyglądają rośliny kompaktowe, zimozielone lub o okazałych, pachnących kwiatach. Symetria w nasadzeniach przy drzwiach wejściowych da poczucie porządku i harmonii – warto to wykorzystać, np. ustawiając po obu stronach donice z bukszpanem lub lawendą. W takim miejscu dobrze sprawdzą się również:

• Lawenda i ozdobne szałwie – te śródziemnomorskie krzewinki mają atrakcyjny pokrój, pięknie pachną i odstraszają komary

• Begonie i pelargonie – kwitną obficie przez całe lato i mogą być sezonowym dodatkiem do każdej przydomowej rabaty

• Wrzosy, astry i rozchodniki okazałe – kwitną pod koniec lata, dodając rabatom koloru na koniec sezonu

• Liliowiec i trytoma – kwitną przez całe lato, a ich kwiaty mają płomienne barwy
   

Najlepsze kwiaty na rabaty długo kwitnące

Jeśli zależy nam na długim okresie kwitnienia, wybierajmy byliny i rośliny jednoroczne, które niestrudzenie zastępują przekwitłe kwiaty nowymi pąkami. Warto pamiętać, że regularne usuwanie przekwitłych kwiatów pobudza rośliny do dłuższego kwitnienia.

Niektóre byliny, jak np. ostróżka, lawenda, kocimiętka czy szałwia kwitną raz w roku, ale jeśli tuż po kwitnieniu zetniemy stare kwiatostany, to odrosną i zakwitną ponownie w drugiej połowie lata. Również np. niektóre odmiany róż kwitną tylko raz w roku (zwykle w czerwcu), a inne powtarzają kwitnienie aż do przymrozków – jeśli zależy nam na długo kwitnących rabatach, warto róże z tej drugiej grupy odmian. Inne długo kwitnące rośliny to np.:

• Jeżówka purpurowa – ma kwiaty w wielu kolorach. Kwitnie od czerwca do września.

• Rudbekia błyskotliwa – ma okazałe kwiaty w ciepłych barwach. Kwitnie od lipca do jesieni.

• Werbena patagońska – lekka, eteryczna i bardzo dekoracyjna. Kwitnie od czerwca do przymrozków.

• Niecierpek i fuksja – to rośliny sezonowe o jaskrawych kwiatach, które dobrze sprawdzą się w cieniu. Kwitną do przymrozków.

• Aksamitki, cynie, lobelie – to rośliny jednoroczne, które kwitną od czerwca do przymrozków.
   

Przeczytaj też: Rośliny do oczek wodnych – czym obsadzić oczko wodne w ogrodzie?

Co posadzić z przodu, a co z tyłu rabaty przed domem?

Zasada jest prosta: najwyższe rośliny sadzimy z tyłu, najniższe z przodu. Dzięki temu każda warstwa rabaty jest widoczna, a rośliny się nie zasłaniają.

Dobrze jest też mieszać pokroje i tekstury. Dodatkowo zwracamy uwagę na to, żeby rośliny wzajemnie podkreślały swoje walory, a nie konkurowały o naszą uwagę – w praktyce nie sadzimy obok siebie podobnych roślin kwitnących w tym samym czasie, np. maków i piwonii. Unikajmy też sadzenia samych wysokich bylin lub tylko niskich roślin – rabata powinna mieć rytm, kontrasty i głębię.

• Przykładowe rośliny na przód rabaty: floks szydlasty, tojeść rozesłana, zawciąg nadmorski, żagwin ogrodowy, żurawka i żuraweczka, barwinek pospolity

• Przykładowe rośliny na środek rabaty: jeżówka purpurowa, tawułka Arendsa, szałwia omszona, krwawnik pospolity, floks wiechowaty, piwonia chińska, odętka wirginijska

• Przykładowe rośliny na tył rabaty: hortensja bukietowa, miskant chiński, perowskia łobodolistna, makleja drobnoowocowa, sadziec purpurowy, rutewka żółta
   

Jeśli nie rabata, to co? Co posadzić w donicach przed domem?

Donice to świetna alternatywa – szczególnie tam, gdzie brakuje miejsca, gdzie rabata byłaby trudna do utrzymania lub zależy nam na mobilności roślin. Donice zapewniają dużo swobody i umożliwiają częstą wymianę roślin – możemy eksponować te okazy, które akurat kwitną.

W donicach świetnie sprawdzą się niewielkie krzewinki lub krzewy zimozielone, które będą całorocznym trzonem kompozycji (np. trzemielina, bukszpan lub cis). Wokół nich można posadzić sezonowe akcenty – np. rośliny cebulowe (krokusy, tulipany, narcyzy) oraz doniczkowe klasyki, takie jak begonie, pelargonie, scewole czy koleusy.

W donicach warto mieszać rośliny ozdobne z kwiatów i liści (np. funkie i paprocie) oraz dodać zioła (tymianek, rozmaryn, a nawet pietruszka liściowa czy szczypiorek). Warto pamiętać, że donice muszą mieć odpływ wody i być odporne na mróz, jeśli chcemy zostawić je na zewnątrz na całą zimę.

Sprawdź, jak urządzić ogród odporny na suszę – jakie kwiaty, krzewy i drzewa przetrwają upał oraz suszę?

Tekst: Łukasz Skop, Autor Bloga Bezogrodek.Com
Zdjęcia: Shutterstock